Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού

O Dodwell περιγράφει την δυτική πρόσοψη της Βιβλιοθήκης Αδριανού, την οποία συνέδεαν με διάφορα κτήρια της αρχαιότητας:

Κοντά σε αυτά τα κατάλοιπα υπάρχουν ορισμένοι ωραίοι τοίχοι που αποτελούνται από μεγάλες λιθόπλινθους: βρίσκονται εδώ και εκεί διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, τα περισσότερα ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού.

Η πιο τέλεια πρόσοψη αυτών των τοίχων, που περιέκλειαν ένα τετράγωνο, βρίσκεται κοντά στο παζάρι, την αγορά. Πρόκειται για τα κατάλοιπα που κάποιοι αποδίδουν στον ναό του Ολυμπίου Διός, άλλοι στο Πάνθεον του Αδριανού και άλλοι στην Ποικίλη Στοά, το πρώτο όνομα της οποίας, σύμφωνα με το λεξικό του Σούδα, ήταν Πεισιανάκτειος. Η πρόσοψη αποτελείται από έναν καλοκτισμένο τοίχο με επτά κορινθιακούς κίονες χωρίς ραβδώσεις, οι οποίοι προβάλλουν σε μικρή απόσταση από τον τοίχο, στηρίζουν ωστόσο τον θριγκό και το γείσο που είναι διακοσμημένο με οδόντες. Ο θριγκός επιστέφει προεξέχοντας κάθε κίονα και συνεχίζει κατά μήκος του τοίχου που περιβάλλει το κυρίως κτήριο. Αναμφίβολα (οι κίονες και ο θριγκός) σχεδιάστηκαν με αυτόν τον τρόπο για να στηρίζουν αγάλματα όπως στις αψίδες του Σεπτίμιου Σεβήρου και του Κωνσταντίνου στη Ρώμη. Στην τελευταία διατηρούνται ακόμα τα αγάλματα πάνω στους κίονες. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι υπήρχαν χάλκινα αγάλματα μπροστά στη στοά. Πιθανώς βρίσκονταν πάνω στους θριγκούς των κιόνων που αναφέραμε, οι οποίοι μάλλον οφείλονται σε αναστήλωση της Ποικίλης Στοάς από τους Ρωμαίους, καθώς  η αρχιτεκτονική της κιονοστοιχίας αυτής μοιάζει με εκείνη της αψίδας του Αδριανού. Αυτή η στοά βλέπει δυτικά-βορειοδυτικά και αποτελεί μέρος της κατοικίας του βοεβόδα. Στο νότιο άκρο βρίσκεται η ελληνική εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ένας μεμονωμένος κορινθιακός κίονας και στο βόρειο άκρο είναι το μεγάλο τζαμί, ένα κομψό κτήριο, με ψηλό μιναρέ και ευρύ, χαμηλό θόλο…

[CTTG I, 378-79]

Το μνημείο σήμερα ταυτίζεται με την Βιβλιοθήκη που έχτισε για τους Αθηναίους ο αυτοκράτορας Αδριανός, κατά το131-132 μ.Χ. Όπως περιγράφει ο Παυσανίας, αποτελούνταν από μια μεγάλη περίστυλη αυλή με 100 κίονες, με δωμάτια κατά μήκος της ανατολικής πλευράς και μεγάλες κόγχες στον βόρειο και στον νότιο τοίχο. Η είσοδος βρισκόταν στα δυτικά.

Το βοϊβοδαλίκι, κτισμένο ίσως από τον Χασεκή μετά το 1777, μετατράπηκε σε στρατώνα το 1834 και σωζόταν αποσπασματικά  με επισκευές και προσθήκες έως το 1931, οπότε κατεδαφίστηκε. Η εκκλησία του Άγιου Ασώματου στα Σκαλιά κατεδαφίστηκε μετά το 1843 προκειμένου να γίνουν αρχαιολογικές έρευνες, ωστόσο διακρίνονται ακόμη στον τοίχο της πρόσοψης της Βιβλιοθήκης ίχνη από τις τοιχογραφίες της.

Το Τζαμί του κάτω συντριβανιού που έκτισε ο βοεβόδας Τζισδαράκης το 1759 στέκει ακόμα, αλλά χωρίς τον μιναρέ του. Αναστηλώθηκε το 1915 και επισκευάστηκε το 1985. Σήμερα αποτελεί χώρο εκθέσεων του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.

The Library of Hadrian

Dodwell describes the west façade of Handian’s Library, not identified as such in his days:

Not far from these remains are some fine walls, composed of large blocks of stone: architectural fragments are seen in all directions, particularly of the Ionic and Corinthian orders.

The most perfect face of this Wall, which enclosed the quadrangle, is near the bazaar or market -place. It is the ruin which some have taken for the temple of Olympian Jupiter, others for the Pantheon of Hadrian, and others for the Poikile Stoa; the first name of which, according to Suidas, was Peisianakteios Stoa. It consists of a well-built wall with seven plain Corinthian columns detached a little from it, but supporting an entablature and cornice ornamented with dentils. These entablatures return over each column and along the wall, where is the body of the building. They were undoubtedly designed to support statues like the arches of Septimius Severus and of Constantine at Rome; on the latter of which the statues still remain upon the columns. Pausanias says there were some bronze statues before the portico; probably they were upon the columnar pedestals already noticed, which is perhaps the Poikile restored by the Romans, since the architecture of the colonnade bears a resemblance to a style which is seen in the arch of Hadrian. This portico faces nearly w.n.w. and forms a part of the Voivode’s house: at the southern end is the Greek church of Saint Nicholas, and an insulated Corinthian column, and at the northern end is the great mosque, an elegant building, with a lofty minaret, and a broad shallow dome…

[CTTG I, 378-79]

The monument is presently identified as the library built for the Athenians by the emperor Hadrian in 131-132 AD. As described by Pausanias it consisted of a huge peristyle courtyard of 100 columns, with rooms along the east side and large niches in the north and south walls. It was approached from the west.

The Voivode’s house, built probably by Haseki after 1777, was converted into a barracks in 1834 and was partially preserved with repairs and additions until 1931 when it was demolished. The church of Agios Asomatos was demolished after 1843 for archeological excavations, however, traces of its frescoes can still be seen on the wall of the Library.

The Mosque, built by Voivode Tzisdarakis in 1759, still stands, but without its minaret. It was restored in 1915 and repaired in 1985. Today it is an exhibition gallery of the Museum of Modern Greek Culture.

H Πύλη της Αθηνάς Αρχηγέτιδος

O Dodwell περιγράφει την Πύλη της Αθηνάς Αρχηγέτιδος ως την «τετράστυλη στοά», την οποία κάποιοι ταυτίζουν με τον ναό της Ρώμης και του Αυγούστου και άλλοι με την Αγορά:

Το δωρικό οικοδόμημα που άλλοι υποθέτουν ότι ήταν ναός της Ρώμης και του Αυγούστου και άλλοι η Αγορά, είναι το πιο κοντινό κτήριο στο θεωρούμενο ως Γυμνάσιο του Πτολεμαίου.

Το μόνο που έχει απομείνει είναι μια τετράστυλη στοά δωρικών κιόνων, με άκομψα κιονόκρανα, που στηρίζουν θριγκό με τρίγλυφα και ακόσμητες μετόπες. Πάνω από τον θριγκό βρίσκεται το αέτωμα, η κορυφή του οποίου στέφεται από βάση ακρωτηρίου τόσο μεγάλου μεγέθους, ώστε μάλλον στήριζε περισσότερες από μία μορφές, πιθανότατα ένα άρμα με τον Λεύκιο Καίσαρα, γιο του Αυγούστου, καθώς η επιγραφή στη βάση του ακρωτηρίου δηλώνει ότι στο σημείο είχε ιδρυθεί ανδριάντας του.

Πάνω από τις άκρες του τυμπάνου υπάρχουν επίσης δύο γωνιακά ακρωτήρια που στήριζαν αγάλματα ή ανθέμια. Τη θέση τους καταλαμβάνουν πλέον οι πελαργοί, που έχτισαν τις φωλιές τους σε αυτά τα σημεία, επαυξάνοντας τη γραφικότητα του κτηρίου…

Η στοά βρίσκεται στο πιο πυκνοδομημένο τμήμα της πόλης και, κατά συνέπεια, είναι δύσκολο να τη σχεδιάσει κανείς από τον δρόμο: ορισμένα σπίτια, ωστόσο, που βρίσκονται κοντά, προσφέρουν απόψεις της προς διάφορες κατευθύνσεις…

[CTTG I, 373]

Η Πύλη της Αθηνάς Αρχέγητιδος οδηγεί στην μερικώς ανασκαμμένη Ρωμαϊκή Αγορά,  ένα μεγάλο κτήριο με περίστυλη αυλή που χτίστηκε τον 1ο αιώνα π.Χ., με δωρεές του Καίσαρα και του Αυγούστου, και αποτελούσε κέντρο του εμπορίου στην ρωμαϊκή Αθήνα. Η αναθηματική επιγραφή στο επιστύλιο σώζεται ακόμη, αλλά η ενεπίγραφη βάση του αγάλματος του Λεύκιου Καίσαρα, εγγονού του Αυγούστου, που είδε ο Dodwell στην κορυφή του αετώματος, δεν διατηρείται. Ο μιναρές του Τζαμιού Φετιχιέ (της Κατάκτησης), το οποίο κτίστηκε τον 17ο αιώνα πάνω από μια χριστιανική βασιλική, φαίνεται στα δεξιά.

The Library of Hadrian

Dodwell describes the west façade of Handian’s Library, not identified as such in his days:

Not far from these remains are some fine walls, composed of large blocks of stone: architectural fragments are seen in all directions, particularly of the Ionic and Corinthian orders.

The most perfect face of this Wall, which enclosed the quadrangle, is near the bazaar or market -place. It is the ruin which some have taken for the temple of Olympian Jupiter, others for the Pantheon of Hadrian, and others for the Poikile Stoa; the first name of which, according to Suidas, was Peisianakteios Stoa. It consists of a well-built wall with seven plain Corinthian columns detached a little from it, but supporting an entablature and cornice ornamented with dentils. These entablatures return over each column and along the wall, where is the body of the building. They were undoubtedly designed to support statues like the arches of Septimius Severus and of Constantine at Rome; on the latter of which the statues still remain upon the columns. Pausanias says there were some bronze statues before the portico; probably they were upon the columnar pedestals already noticed, which is perhaps the Poikile restored by the Romans, since the architecture of the colonnade bears a resemblance to a style which is seen in the arch of Hadrian. This portico faces nearly w.n.w. and forms a part of the Voivode’s house: at the southern end is the Greek church of Saint Nicholas, and an insulated Corinthian column, and at the northern end is the great mosque, an elegant building, with a lofty minaret, and a broad shallow dome…

[CTTG I, 378-79]

The monument is presently identified as the library built for the Athenians by the emperor Hadrian in 131-132 AD. As described by Pausanias it consisted of a huge peristyle courtyard of 100 columns, with rooms along the east side and large niches in the north and south walls. It was approached from the west.

The Voivode’s house, built probably by Haseki after 1777, was converted into a barracks in 1834 and was partially preserved with repairs and additions until 1931 when it was demolished. The church of Agios Asomatos was demolished after 1843 for archeological excavations, however, traces of its frescoes can still be seen on the wall of the Library.

The Mosque, built by Voivode Tzisdarakis in 1759, still stands, but without its minaret. It was restored in 1915 and repaired in 1985. Today it is an exhibition gallery of the Museum of Modern Greek Culture.