|
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών έχει έδρα την Αθήνα και χωρική αρμοδιότητα το Δήμο Αθηναίων.Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών δραστηριοποιείται στους χώρους ευθύνης της βάσει του οικείου Οργανισμού (ΠΔ. υπ. αριθμ. 4 (ΦΕΚ. 7/Α΄/22.01.2018) και της αρχαιολογικής νομοθεσίας Ν. 3028/2002 “Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς”.
Η Εφορεία μεριμνά για την προστασία, συντήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων της δικαιοδοσίας της. Στον χώρο του Βράχου της Ακρόπολης συνεργάζεται με την Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως και την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, για τα εκτελούμενα αναστηλωτικά προγράμματα. Στην αρμοδιότητα της Εφορείας έχει υπαχθεί από το 2013 και η Επιστημονική Επιτροπή Νοτίου Κλιτύος Ακροπόλεως (με αρμοδιότητα στα αναστηλωτικά έργα που εκτελούνται στο αρχαίο Θέατρο Διονύσου, το Ασκληπιείο, το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, τη Στοά του Ευμένους και το χορηγικό μνημείο του Θρασύλλου).
Κατά τη διεκπεραίωση των υποθέσεων η Εφορεία συνεργάζεται με την Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α., καθώς επίσης με τη συναρμόδια για την Αθήνα Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Παραπέμπει τα θέματα μείζονος σημασίας στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσείων ή στο Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων, κατ΄ εφαρμογή των αρχαιολογικών διατάξεων.
Η αρμοδιότητα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών ανάγεται σε όλα τα θέματα σχετικά με τη διατήρηση, προστασία και τη φύλαξη των αρχαιοτήτων, την επιστημονική έρευνα, την αποκάλυψη, τη διατήρηση, τη συντήρηση, την ανάδειξη των αρχαιοτήτων, και την έκθεσή τους στα Μουσεία, τη μελέτη, τον προγραμματισμό, τη διαχείριση και την εκτέλεση οιουδήποτε αρχαιολογικού έργου συντήρησης, επισκευής, αποκατάστασης, αναστήλωσης, ανάδειξης και διαμόρφωσης των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, καθώς και του φυσικού ή μη περιβάλλοντός τους, την εκτέλεση όλων των ανωτέρω έργων με αυτεπιστασία και απολογιστικά, την επιστημονική μελέτη και δημοσίευση των αρχαιοτήτων, τη διαχείριση των μνημείων των αρχαιολογικών χώρων, των Μουσείων και των Συλλογών, στον χώρο ευθύνης της, που ανήκουν στο κράτος, καθώς και με την εν γένει μέριμνα εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας περί προστασίας των αρχαιοτήτων.
Το προσωπικό της μετέχει στο έργο αυτό, καθώς και στη διεξαγωγή συστηματικών και σωστικών ανασκαφών ή άλλων αρχαιολογικών έργων και ερευνών, στη μελέτη και διοργάνωση των μονίμων και περιοδικών εκθέσεων, στην οργάνωση ανάπτυξης και λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων, στην οργάνωση, προβολή και λειτουργία των μουσείων, ανάλογα με τις υπηρεσιακές ανάγκες και ανεξάρτητα από την κατανομή τους στα επιμέρους τμήματα.
Οι δραστηριότητες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών επιμερίζονται κατά τομέα ως εξής:
– Προγραμματισμός και εκτέλεση έργων συντήρησης, στερέωσης, αποκατάστασης ή αναστήλωσης μνημείων και αναβάθμισης υποδομών λειτουργίας και εξυπηρέτησης επισκεπτών για την εύρυθμη λειτουργία και τη βελτίωση της εικόνας των επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων (Ακρόπολη, Νότια και Βόρεια Κλιτύς, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Αρχαία Αγορά, Ρωμαϊκή Αγορά, Βιβλιοθήκη Αδριανού, Λόφοι Νυμφών-Μουσών–Πνυκός, Κεραμεικός, Ολυμπιείο, Ακαδημία Πλάτωνος, Λύκειο Αριστοτέλους). Στα όρια της Εφορείας υπάρχουν περίπου 30 ακόμη χώροι όπου έχουν διατηρηθεί αρχαιότητες, είτε σε δημόσια είτε σε ιδιωτικά ακίνητα, (ενδεικτικά: Πλατεία Λυσικράτους, Εθνικός Κήπος, Ζάππειο, Διογένειο Γυμνάσιο, Πλατεία Κοτζιά, στεγασμένες αρχαιότητες στους σταθμούς του ΜΕΤΡΟ στο Σύνταγμα και το Αιγάλεω, Τριπόδων 32, Πρυτανείου 3, Ερωτοκρίτου και Τριπόδων, ΟΑΚΑ, ρωμαϊκό βαλανείο στην Κηφισιά, υδραγωγείο στη Ν. Ιωνία, κ.λ.π.).
– Διαχείριση των εκθεμάτων των Μουσείων Αρχαίας Αγοράς, Κεραμεικού, Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, καθώς επίσης και της Αρχαιολογικής Συλλογής Κηφισιάς (συντήρηση, κατασκευή εκμαγείων, μετακινήσεις, επανεκθέσεις, βελτίωση ενημερωτικού υλικού)
– Εποπτεία των εργασιών συντήρησης και αναστήλωσης των μνημείων του Βράχου της Ακρόπολης, που εκτελούνται από την ΥΣΜΑ.
– Προστασία, μελέτη και ανάδειξη όλων των παλαιοχριστιανικών, βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων που τοποθετούνται χρονικά από τον 4ο αιώνα μ.Χ. έως το 1830, ενώ εκτείνεται και σε κάποια νεώτερα εκκλησιαστικά κτήρια του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα. Ενδεικτικά αναφέρονται η παλαιοχριστιανική βασιλική στη νησίδα του Ιλισσού, οι μεσοβυζαντινές (11ος – 12ος αιώνας) εκκλησίες του κέντρου των Αθηνών, όπως η Παναγία Καπνικαρέα στην οδό Ερμού, οι Άγιοι Θεόδωροι στην πλατεία Κλαυθμώνος, η Παναγία Γοργοεπήκοος (Μικρή Μητρόπολη/Άγιος Ελευθέριος) και η Παναγία Λυκοδήμου (Ρώσικη Εκκλησία) στην οδό Φιλελλήνων, αλλά και η Ομορφοκλησσία (Άγιος Γεώργιος) στο Γαλάτσι, η Παναγία Νερατζιώτισσα στο Μαρούσι, τα βυζαντινά μοναστήρια του Υμηττού, με προεξέχουσα ανάμεσά τους τη μονή Καισαριανής, η οποία λειτουργεί και ως οργανωμένος, επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών, καθώς και πλήθος λιγότερο προβεβλημένων μικρών, συνήθως θολωτών και κοσμημένων με τοιχογραφίες μεταβυζαντινών ναών του 16ου – 17ου – 18ου αιώνα.
– Καταγραφή, ταξινόμηση και ηλεκτρονική αρχειοθέτηση των κινητών ευρημάτων στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και τις αρχαιολογικές αποθήκες (Ακαδημίας Πλάτωνος, Μελιδόνη, Ακροπόλεως, κ.ά.).
– Προβολή των αρχαιοτήτων μέσω εποπτικού υλικού και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
– Δημοσιοποίηση του επιστημονικού έργου της Εφορείας, μελέτη και δημοσίευση των πορισμάτων της έρευνας. Συνεργασία με ελληνικά και ξένα Ιδρύματα.
– Φύλαξη και εύρυθμη λειτουργία των επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων και μουσείων.
– Παραχωρήσεις αρχαιολογικών χώρων και διοργάνωση εκδηλώσεων, εποπτεία της λειτουργίας του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο, παραχωρήσεις αρχαιολογικών πεζοδρόμων (Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Απ. Παύλου, Ερμού) κ.λ.π.
– Ανασκαφική έρευνα στους αρχαιολογικούς χώρους, σωστικές ανασκαφές σε δημόσια και ιδιωτικά ακίνητα προς οικοδόμηση στα όρια αρμοδιότητας της Εφορείας, καθώς και έλεγχος λιθοδομών υπό επισκευή σε ακίνητα του Ιστορικού Κέντρου. Σύνταξη προτάσεων για την διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων.
– Εποπτεία συστηματικών ανασκαφών εκτελουμένων από άλλο φορέα (συστηματική ανασκαφή στην Αρχαία Αγορά από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, συστηματική ανασκαφή Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στον Κεραμεικό, συστηματική ανασκαφή Πανεπιστημίου Αθηνών στον χώρο του Διογενείου στην Πλάκα).
– Χορήγηση αδειών μελέτης αρχαιολογικού υλικού, φωτογράφισης, κινηματογράφησης, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, χρήσης απεικονίσεων, ελευθέρας εισόδου στα Μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, εγκρίσεις πωλητέων ειδών τρίτων, ξεναγήσεις επισήμων.
– Τοπογραφική τεκμηρίωση αρχαιολογικών εργασιών: αποτυπώσεις αρχαιοτήτων, σύνταξη αρχαιολογικού χάρτη, τήρηση αρχείου σχεδίων και χαρτών. Κηρύξεις μνημείων και αρχαιολογικών χώρων.
– Τεκμηρίωση ιδιοκτησιακού καθεστώτος και έλεγχος χρήσης ακινήτων ιδιοκτησίας του Υπουργείου που ευρίσκονται στη χωρική αρμοδιότητα της Εφορείας.
-Έκδοση αδειών λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (ΚΥΕ). |